Przy wigilijnym stole bez wyrzutów sumienia – jak racjonalnie zaplanować świąteczne posiłki?
Nasza polska tradycja mocno nas zaprasza do celebrowania za pomocą jedzenia. Świąteczny stół kusi obfitością potraw, różnorodnością smaków i daniami, które pojawiają się tylko raz w roku.
Nic dziwnego, że ten okres bywa trudny, jeśli chcemy zachować umiar w jedzeniu. W święta jemy zwykle z mniejszą uważnością na sygnał sytości – rozmowy, spotkania czy wzruszenie skutecznie je zagłuszają. Często pojawia się także zewnętrzna presja, że „musimy spróbować wszystkiego”.
Zachowaj regularność posiłków
Poszczenie przed kolacją wigilijną – pomijanie śniadania i obiadu – to jeden z najczęstszych błędów żywieniowych w tym dniu. Brak posiłków w ciągu dnia kończy się zwykle tym, że zasiadamy do stołu z bardzo nasilonym uczuciem głodu, co sprzyja szybkiemu jedzeniu i często przejadaniu się. Zachęcam, aby w dniu Wigilii, w miarę możliwości, zjeść standardowe posiłki: śniadanie, ewentualne drugie śniadanie oraz obiad.
Stabilne odczuwanie głodu i sytości dzięki regularności w jedzeniu sprzyja samokontroli, spokojniejszemu tempu jedzenia i bardziej racjonalnemu określaniu porcji, które nakładamy na wigilijny talerz. Warto również zaplanować płyny – wodę lub inne niesłodzone napoje. Regularne nawadnianie pomaga odróżniać pragnienie od apetytu i zmniejsza ryzyko przejedzenia się.
Zachowaj uważność przy stole
Ważnym elementem jest uważność przy wigilijnym stole. Starajmy się kierować odczuciami głodu i sytości. Ograniczajmy porcje poszczególnych produktów, jeśli chcemy ich spożyć więcej. Pamiętaj, że nie ma potrzeby zjadania wszystkich potraw tylko dlatego, że się pojawiły na stole. Wybieraj te, na które rzeczywiście mamy ochotę i z których jedzenia czerpiemy przyjemność. Pomocne może być robienie krótkich przerw – odłożenie sztućców, wykonanie kilku głębszych oddechów i zadanie sobie pytania: „Na ile w skali od 0 do 10 jestem już najedzona/najedzony?”, „Czy to, po co sięgam, wynika z głodu, apetytu, czy z emocji?”.
Ważny jest również sposób, w jaki się ze sobą komunikujemy. Warto, aby nie był to język zakazów („nie wolno”, „nie powinnam”), lecz język wyboru („decyduję się spróbować”, „wybieram jedną porcję”, „mogę, ale nie muszę”). Taka zmiana perspektywy zmniejsza napięcie i ryzyko późniejszych wyrzutów sumienia.
Po Świętach – powrót do równowagi, a nie wyrzutów sumienia
Po świętach nie potrzebujemy detoksu ani restrykcyjnych diet. Organizm nie musi być „karany” za świąteczne jedzenie. Wystarczy spokojny powrót do Twojego zwykłego rytmu posiłków oraz codziennych nawyków. Przypomnij sobie zasady „talerza zdrowego żywienia” – połowę posiłku niech stanowią warzywa i/lub owoce, jedną czwartą źródła białka, a pozostałą część produkty będące dobrym źródłem węglowodanów złożonych.
Wprowadź lub przywróć umiarkowaną, ale regularną aktywność ruchową, którą lubisz, np. spacery, jazdę na rowerze, jogę, regularne treningi o niewielkiej lub średniej intensywności. Ruch może wspierać trawienie, nastrój i regulację apetytu, ale nie powinien być formą „kary” za to, co zjadłaś/zjadłeś.
I najważniejsze - święta trwają kilka dni, a Twoja relacja z jedzeniem – cały rok. Warto, by była oparta na szacunku do ciała, ciekawości jego sygnałów, uważności i świadomych wyborach.
