Historia uniwersytetów na świecie. Początki uczelni wyższych

„Uniwersytety” działały już w starożytności

Pierwsze szkoły, które przypominały obecnie istniejące uniwersytety, zaczęły działać już w starożytności – głównie na obszarze Grecji (mowa m.in. o znanej na cały świat Akademii Platońskiej), ale nie tylko. „Uczelnie” pojawiały się również na terenie dzisiejszych Chin, Indii czy Bliskiego Wschodu. Z kolei we wczesnym średniowieczu kolejne szkoły zaczęły funkcjonować też w kalifatach arabskich czy na terenie ówczesnego Cesarstwa Bizantyjskiego. Nauczano m.in. medycyny, ale też – filozofii, logiki i teologii. W mniej więcej tym samym czasie uczelnie zawitały również do Europy – mowa m.in. o szkole w Akwizgranie, utworzonej przez Karola Wielkiego. Ten sam władca zreformował też system szkolnictwa europejskiego i zarządził utworzenie szkół katedralnych. Narzucony odgórnie program obejmował 7 sztuk wyzwolonych (gramatykę, retorykę, dialektykę, muzykę, astronomię, arytmetykę i geometrię).

Ojczyzną uniwersytetów są Włochy

Co jednak ciekawe, pierwszą szkołą, która oficjalnie tytułowała się uniwersytetem, był Uniwersytet Boloński – założony w 1088 r. Za najstarszą uczelnię o charakterze uniwersytetu (jeśli chodzi o cywilizację zachodnią) uznaje się jednak mimo to szkołę medyczną w Salerno (na terenie dzisiejszych Włoch), która powstała już w VIII w.

Warto jednak pamiętać, że do jednych z najstarszych ośrodków „akademickich” należą też Paryż, Oksford, Konstantynopol czy bułgarskie szkoły piśmiennicze w Presławiu i Ochrydzie.

Z kolei prawdziwie nowożytne uniwersytety – które już znacznie bardziej przypominały te współczesne – zaczęły pojawiać się w XVII w., razem z nadejściem rewolucji naukowej. Co ciekawe, dopiero na nowożytnych uniwersytetach studenci uczyli się w języku narodowym.

Dziś uniwersytety nadal są miejscem wymiany myśli i idei – ale studenci poszukują czegoś więcej

Obecnie uniwersytety to szkoły wyższe, które – podobnie jak kiedyś – umożliwiają naukę głównie na kierunkach humanistycznych, społecznych czy medycznych. Oferta uniwersytetów jest jednak znacznie bardziej rozbudowana, a różnica między „tradycyjnymi” uniwersytetami a pozostałymi szkołami wyższymi sukcesywnie się zaciera. 

Co więcej – studenci nawet coraz częściej wybierają właśnie szkoły wyższe nie będące uniwersytetami, głównie ze względu na ofertę ciekawych kierunków, których program jest dostosowany do realiów i wymagań rynku pracy. Tak jest np. w przypadku uczelni z Grupy WSB Merito.

Warto jednocześnie podkreślić, że uniwersytety również adaptują się do zmian – i można się spodziewać, że w najbliższych latach system nauczania w tych uczelniach ulegnie kolejnej transformacji, tym razem związanej z postępującą cyfryzacją i rozwojem technologii.